Cr茅ditos ECTS Cr茅ditos ECTS: 4.5
Horas ECTS Criterios/Memorias Traballo do Alumno/a ECTS: 74.25 Horas de Titor铆as: 2.25 Clase Expositiva: 18 Clase Interactiva: 18 Total: 112.5
Linguas de uso Castel谩n, Galego
Tipo: Materia Ordinaria Grao RD 1393/2007 - 822/2021
Departamentos: Biolox铆a Funcional
脕谤别补蝉: 贰肠辞濒辞虫铆补
Centro Escola Polit茅cnica Superior de Enxe帽ar铆a
Convocatoria: Segundo semestre
Docencia: Con docencia
惭补迟谤铆肠耻濒补: Matriculable
Achegar 贸 alumnado o concepto de diversidade biol贸xica e as t茅cnicas e t谩cticas aplicables no eido da conservaci贸n e recuperaci贸n de espazos e especies
Concepto e medida da diversidad biol贸xica. Introducci贸n a conservaci贸n da biodiversidade. Ordenaci贸n ambiental do territorio, perspectiva ecol贸xica. Obxectivos b谩sicos e ferrrramentas fundamentais na xesti贸n de espazos naturais protexidos. Introduci贸n 谩 teor铆a da restauraci贸n ecol贸xica.
Concepto e medida da diversidad biol贸xica. Introducci贸n a conservaci贸n da biodiversidade. Ordenaci贸n ambiental do territorio, perspectiva ecol贸xica. Obxectivos b谩sicos e ferrrramentas fundamentais na xesti贸n de espazos naturais protexidos. Introduci贸n 谩 teor铆a da restauraci贸n ecol贸xica.
TEMARIO
Bloque I: Biodiversidade (Horas Presenciais: 9/NP : 12)
Tema 0. 驴Por que conservar? O marco filos贸fico. 驴Como conservar? O marco cient铆fico.
Tema 1. O valor da biodiversidade. Valores directos e indirectos. Valores de uso consumible e non consumible. Valores monetarios.
Tema 2. Biodiversidade. Definici贸n. Compo帽entes: xenes, especies, ecosistemas. A orixe da diversidade. Distribuci贸n da biodiversidade no mundo. Centros de Vavilov.
Tema 3. Calidades da diversidade. Endemismos e rarezas: definici贸n e caracter铆sticas. Tipos e causas de rareza. 脥ndices de rareza. Aplicaci贸n 谩 selecci贸n de especies e zonas de interese.
Tema 4. Medida da diversidade ecol贸xica. Caracter铆sticas dos estat铆sticos . 脥ndices de riqueza, distribuci贸n, abundancia e dominancia. Elecci贸n dun bo descritor: m茅todo de salto no c谩lculo.
Tema 5. O ecosistema como elemento integrador: relaci贸ns diversidade- estrutura e funci贸n do ecosistema. A importancia dos grupos funcionais. Concepto de integridade biol贸xica ou ecol贸xica.
Bloque II. A Alteraci贸n do medio: procesos e avaliaci贸n . O desenvolvemento sostible. (Horas Presenciais: 9/NP : 25)
Tema 6. Ameazas para a biodiversidade. Poboaci贸n humana e recursos. Alteraci贸n e sobrexplotaci贸n do medio. Situaci贸n mundial: indicadores ambientais de presi贸n e alteraci贸n. O desenvolvemento sustent谩bel
Tema 7. A xesti贸n do sistema forestal. Impacto no ecosistema a nivel funcional (ciclos) e estrutural (diversidade). Emprego de indicadores de integridade ecol贸xica. Impacto espacial: o plano forestal galego e a estratexia forestal espa帽ola. Modelos de xesti贸n sustent谩bel.
Tema 8. Impactos sobre o ecosistema fluvial. O ecosistema fluvial: caracter铆sticas e beneficios. Os planos hidrol贸xicos auton贸mico e nacional. A directiva augas da UU.EE. Modelos de xesti贸n sustent谩bel.
Tema 9. A Fragmentaci贸n do territorio. An谩lise da modificaci贸n da paisaxe. A concentraci贸n parcelaria. Modelos sustent谩beis de uso do espacio agr铆cola.
Tema 10. Avaliaci贸n da contaminaci贸n: Os conceptos de contaminaci贸n e poluci贸n. Emprego de sistemas vivos como indicadores: Bioindicaci贸n e biomonitorizaci贸n. Niveis de fondo. Exemplos: eutrofizaci贸n, contaminaci贸n por metais pesados e poluci贸n por biocidas.
Tema 11. Consecuencias das alteraci贸ns. As extinci贸ns. Evoluci贸n hist贸rica. O papel da especie e do ecosistema no proceso da extinci贸n: as especies chave, efecto cascada e ecosistemas cr铆ticos. As listas vermellas.
Tema 12. Introduci贸n 谩 conservaci贸n. Conservaci贸n in situ-ex situ. A Xesti贸n Integral. Recursos naturais e estruturas sociais. Niveis de xesti贸n: pol铆tico-administrativo, socioecon贸mico, medio biol贸xico. A xesti贸n ecosist茅mica do medio.
Bloque III. A Xesti贸n Integral do medio. (Horas Presenciais: 16/NP : 33)
Conservaci贸n de Especies e Viabilidade de Poboaci贸ns
Tema 13. Introduci贸n. A ecolox铆a da paisaxe e a biolox铆a da conservaci贸n. Desenvolvemento hist贸rico e 谩mbito de aplicaci贸n. Tendencias actuais: a ecolox铆a da conservaci贸n.
Tema 14. Conservaci贸n e estrutura espacial do territorio. I: A paisaxe. Definici贸n, formaci贸n, caracter铆sticas e principios de funcionamento. Elementos: manchas, matriz, corredores e redes.
Tema 15. Conservaci贸n e estrutura espacial do territorio. II: Manchas e Corredores. Tipos, formaci贸n e caracter铆sticas (forma e tama帽o: o efecto de borde). Corredores: tipos e estrutura. Interacci贸ns entre manchas: 铆ndices. Influencia da estrutura da paisaxe na conservaci贸n: tama帽o de malla. Exemplos.
Tema 16. Teor铆a de Illas. Relaci贸n especies/谩rea. Hip贸teses do equilibrio. O dese帽o de reservas naturais: selecci贸n de tama帽o, forma e distribuci贸n.
Bloque IV. Xesti贸n actual da diversidade. (Horas Presenciais: 2/NP : 4)
Tema 17. Tratados Internacionais e Programas europeos sobre conservaci贸n. Fundamentos, planos e estratexias derivados. Directivas Aves e H谩bitat. Rede natura 2000.. Figuras legais de conservaci贸n e selecci贸n de zonas. As ferramentas de xesti贸n: PORN, PRUX鈥
O PROGRAMA PR脕CTICO
Mentres que o programa de teor铆a sup贸n (ou orientase preferentemente) unha an谩lise da materia, configur谩ndose como un gui贸n que estableza dunha maneira l贸xica o estudio dos seus contidos e a racionalizaci贸n do tempo (n煤mero de temas), o Programa Pr谩ctico debe supo帽er unha s铆ntese da an谩lise feita polo programa te贸rico. E dicir, condensar e canalizar, de cara a an谩lise e manipulaci贸n cr铆tica e cient铆fica da realidade que nos rodea, os co帽ecementos b谩sicos te贸ricos, para facilita-lo seu emprego pr谩ctico.
Este obxectivo tentase acadar 贸 traveso da realizaci贸n dunha viaxe de pr谩cticas y dunha pr谩ctica global de gabinete. As viaxes de pr谩cticas son obrigatorias, e sempre se far谩n en funci贸n da dispo帽ibilidade dos centros de acollida correspondente.
VIAXES DE PR脕CTICAS
I. Visita de campo a un Parque Natural de Galicia /Zona de Especial de Inter茅s Ambiental para a conservaci贸n, con dous obxectivos fundamentais:
1. Co帽ecemento dos valores naturais do noso pais.
2. Constataci贸n na realidade da xesti贸n actual dos nosos Parques Naturais/Zonas de Interese Ambiental. Medidas e estratexias de xesti贸n diaria, as铆 como problemas na s煤a implantaci贸n.
As visitas ser谩n precedidas dunha exposici贸n oral por parte do alumnado sobre a tem谩tica e o espazo a visitar. Dito traballo, as铆 como a s煤a exposici贸n, ser谩 en grupo.
PR脕CTICAS DE GABINETE
Introduci贸n 谩 贰肠辞濒辞虫铆补 da Paisaxe.
O obxectivo desta pr谩ctica 茅 introducir 贸 alumnado no emprego dos 脥ndices principais da 贰肠辞濒辞虫铆补 da Paisaxe aplicados 谩 avaliaci贸n espacial dun territorio, co obxecto de determina-la s煤a capacidade para conservar especies aut贸ctonas. 脫 traveso da metodolox铆a desenvolta familiarizarase 贸 alumno/a coa realizaci贸n de cartograf铆a tem谩tica, emprego de referencias bibliogr谩ficas sobre a distribuci贸n de especies en Galicia, utilizaci贸n de listas vermellas e propostas das Directivas Aves e H谩bitats da Uni贸n Europea.
PR脕CTICAS DE CAMPO
Baixo a modalidade ApS, traballo con unha comunidade de montes no eido da introducci贸n inicial a Certificaci贸n Florestal (FSC)
EXERCICIOS DE CLASE E LECTURAS COMPLEMENTARIAS
Como complemento 贸s temas puramente te贸ricos, o longo do curso acompa帽aremos ditas clases maxistrais con exercicios relacionados cos temas en cuesti贸n, co obxecto que acadedes un h谩bito de consulta bibliogr谩fica, sistematizaci贸n da informaci贸n e exposici贸n en p煤blico. Tam茅n se vos subministrar谩 unha series de artigos (Lecturas complementarias) que vos axuden a mergullares en determinados temas.
叠谩蝉颈肠补
La diversidad de la vida. Wilson, 2001.
Introducci贸n a la biolog铆a de la conservaci贸n. Primack, 2002.
Measuring biological diversity, Anne E. Magurran, 2008.
Ecolog铆a de Paisaje. Burel e Baundry, 2011
Biodiversity.An Introduction, Gaston e Spicer1998
Complementaria
Ecolog铆a Insular. Fern谩ndez-Palacios, 2004.
Gesti贸n de espacios naturales. Azqueta e 笔茅rez, 1996.
Conservation Science and Action. Sutherland,1998
Competencias
O alumnado deber谩 ser capaz de manexar indicadores que lle permitan establecer criterios m铆nimos para a conservaci贸n das especies e e para o dese帽o b谩sico de espazos protexidos.
Competencias b谩sicas e xerais, as cales son traballadas ao longo do curso:
CB2-Que os estudantes saiban aplicar os co帽ecementos ao seu traballo e vocaci贸n dunha maneira profisional e pos煤an competnecias demostrabeis mediante elaboraci贸n e defensa de argumentos e da resoluci贸n de problemas dentro da s煤a 谩rea de estudo.
CB3 - Que os estudantes te帽an a capacidade de reunir e interpretar datos relevantes (normalmente dentro da s煤a 谩rea de estudo)
para emitir xuizos que incl煤an unha reflexi贸n sobre temas relevantes de 铆ndole social, cient铆fica ou 茅tica
CG2 - Capacidade para analizar a estrutura e funci贸n ecol贸xica dos sistemas e recursos forestais, inclu铆ndo os paisaxes
CG3 - Co帽ecemento dos procesos de degradaci贸n que afecten aos sistemas e recursos forestais (contaminaci贸n, plagas e enfermidades, incendios, etc.) e capacidade para o uso das t茅cnicas de protecci贸n do medio forestal, de restauraci贸n hidrol贸xico forestal e de conservaci贸n da biodiversidade
CG7 - Capacidade para resolver os problemas t茅cnicos derivados da xesti贸n dos espazos naturais
Todas estas capacidades ser谩n desenvolvidas na realizaci贸n dos traballos correspondentes, e avaliadas na s煤a presentaci贸n na sala de aulas:
- Avaliaci贸n da estrutura dun territorio dende o punto de vista da conservaci贸n de especies (traballo de equipa cooperativa no eido da ecolox铆a da paisaxe).
- Avaliaci贸n dos efectos das actividades humanas na conservaci贸n/alteraci贸n da diversidade biol贸xica (modelo de Aprendizaxe e Servizo no eido da Certificaci贸n forestal).
Ali谩s a CG7 desenv贸lvese especificamente na viaxe de pr谩cticas
Competencias Transversais
CT1 - Capacidade de an谩lise e s铆ntese.
CT2 - Capacidade para o razoamento e a argumentaci贸n
CT3 - Capacidade de traballo individual, con atitude autocr铆tica.
CT5 - Capacidade para obtener informaci贸n axeitada, diversa e actualizada
CT6 -Capacidade para elaborar e presentar un texto organizado e comprensible.
CT8 - Capacidade de veracidade da a informaci贸n que ofrece a os demais.
CT10 - Utilizaci贸n de informaci贸n bibliogr谩fica e de Internet.
CT12 - Capacidade para resolver problemas mediante la aplicaci贸n integrada dos seus co帽ecementos.
Metodolox铆a da ensinanza
Clases maxistrais
Exercicios
Traballos de aula baixo modelo de aula inversa
Exposici贸n oral de traballos
Traballo de curso no modelo de traballo de equipa cooperativa
Traballo de curso baixo o modelo de Aprendizaxe e Servizo
Con estes traballos pers铆guese desenvolver as competencias transversais CT1,2,3,4,5,6,8,10,12
Sistema de avaliaci贸n da aprendizaxe
O processo de avaliaci贸n desenvolverase de maneira cont铆nua, polo cal para a cualificaci贸n final terase en conta as cualificaci贸ns obtidas nos exercicios de clase, nos traballos de pr谩cticas e no exame final, na proporci贸n 20:60:20
Exercicios (20%). Competencias: CT1,CT2,CT6
Traballos (50 %). Competencias: CT5, CT6,CT8,CT10,CT11
Exame final (20%). Competencias: CT1,CT2,CT11
Viaxe e memoria (10%).
PARA ACADA-LO APROBADO FINAL SER脕 NECESARIO SUPERAR DE MANEIRA INDEPENDENTE OS EXERCICIOS DE CLASE, O TRABALLO DE PR脕CTICAS E O EXAME. ASISTENCIA 脕 VIAXE 脡 OBRIGATORIA PARA SUPERA-LA MATERIA (Avaliarase asistencia e entrega da memoria correspondente). CONDICI脫NS SIMILARES NA PRIMEIRA E SEGUNDA OPORTUNIDADE. PARA REPETIDORES G脕RDANSE AS PARTES SUPERADAS NO CURSO ANTERIOR.
NON SE CONTEMPLA DISPENSA ACAD脡MICA.
鈥淎 esencia dunha persoa que queira que o outro aprenda 茅 obrigalo a pensar, non hai m谩is鈥. (En GROS e ROMA脩A, 1995).
En calquera tratado de docencia e reco帽ecido o que segue:
鈥淥s profesores/as universitarios deberiamos ensinar a pensar 贸s alumnos/as, m谩is que limitarnos a transmitir unha informaci贸n鈥.
Nestes dous par谩grafos debuxase a li帽a que seguir谩 a avaliaci贸n do esforzo realizado durante o curso. E dicir, tanto na avaliaci贸n do exame, como dos traballos de pr谩cticas de gabinete e dos exercicios de clase, tenderase de cot铆o por este profesor (sempre a vosa disposici贸n) a aprecia-la capacidade de raciocinio e contribuci贸n persoal, e non tanto (moito menos) o grao de memorizaci贸n e/ ou repetici贸n autom谩tica.
En calquera proba escrita avaliarase (repetimos) a contribuci贸n persoal, capacidade de expresi贸n profesional, l贸xica de razoamento, relaci贸n de conceptos te贸ricos e a s煤a aplicaci贸n.... polo que a capacidade de memorizaci贸n non ser谩 o b谩sico, e o emprego incorrecto de conceptos fundamentais da Xesti贸n e da 贰肠辞濒辞虫铆补 contar谩 negativo.
Para os casos de realizaci贸n fraudulenta de exercicios ou probas ser谩 de aplicaci贸n o establecido na 鈥淣ormativa de avaliaci贸n do rendemento acad茅mico dos estudantes e de revisi贸n das cualificaci贸ns鈥 鈥 (artigo 16 da Resoluci贸n de 15/6/2011 da 奇趣腾讯分分彩, DOG de 21/7/2011).
Normas de revisi贸n de exames e traballos
1. S贸 se discutir谩n os contidos expostos por escrito no exame e/ou traballo
2. Nunca se entrar谩 a discutir sobre cuesti贸ns persoais
3. Teor铆a e traballos/exercicios son independentes, e coa mesma importancia no referente a s煤a realizaci贸n e valoraci贸n.
4. Primeira e segunda oportunidade comprenden d煤as 煤nicas convocatorias, as cales rematan definitivamente o d铆a asignado para face-lo exame e/ou entrega-los traballos.
A persoa que s贸 presente o exame ou o traballo de pr谩cticas, contaralle como presentado (suspenso) na convocatoria correspondente.
TRABALLOS DE CURSO: 60 HORAS
EXERCICIOS DE CLASE: 20 HORAS
ESTUDO DA MATERIA: 30
1. Asistencia 谩 clase
2. Realizaci贸n dos exercicios de clase
3.Emprego das titor铆as
鈥渁 mellor maneira de aprender 茅 ensinar, a mellor maneira de ensinar 茅 seguir aprendendo, e o que conta no momento derradeiro 茅 compartir unha experiencia e reflexionar xuntos鈥 (Oppenheimer/Delac貌te, 1998)
De cote sempre nos queixamos da masificaci贸n da ensinanza universitaria e do seu car谩cter impersoal. Pois ben, o uso das titor铆as por parte do alumnado sup贸n a oportunidade para rachar esta relaci贸n (anti-relaci贸n) profesor/a alumna/o.
As titor铆as (6 horas semanais) supo帽en un punto de encontro onde o alumno/a pode resolve-las d煤bidas, atopar cami帽os cara temas que lle interesan, resolver problemas de orientaci贸n no estudio da materia, etc., e para o profesor, neste caso, denotar que partes da materia establecen m谩is dificultades de comprensi贸n, ou que h谩bitos do docente poden non favorece-la comprensi贸n polo alumnado dos contidos transmitidos durante a clase.
As titor铆as deben ser empregadas 贸 longo do ano, como aclaraci贸n de d煤bidas, etc., e non dous d铆as antes dos controis escritos, xa que a finalidade deste tempo dedicado as alumnas/os no 茅 a de impartir Clases Particulares da materia.
Emilio V. Carral Vilari帽o
- Departamento
- Biolox铆a Funcional
- 脕谤别补
- 贰肠辞濒辞虫铆补
- Correo electr贸nico
- emilio.carral [at] usc.gal
- 颁补迟别驳辞谤铆补
- Profesor/a: Titular de Universidade
| Xoves | |||
|---|---|---|---|
| 13:00-14:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Seminario do Territorio (Pav.II-PSI) |
| Venres | |||
| 09:00-11:00 | Grupo /CLE_01 | Galego | Seminario do Territorio (Pav.II-PSI) |
| 16.05.2025 16:00-20:00 | Grupo de exame | Aula 10 (Aulario 3) |
| 04.07.2025 10:00-14:00 | Grupo de exame | Aula 10 (Aulario 3) |